|
|
| Liña 1: |
Liña 1: |
| | {{Modelo:Cabeceira}} | | {{Modelo:Cabeceira}} |
| - | == Galego ==
| + | __FORCETOC__ |
| | | | |
| - | === O acento diacrítico === | + | == Acentuación gráfica == |
| | | | |
| - | {| style="border-spacing:0;"
| + | No galego, ao igual ca no castelán, só empregamos un acento, o acento agudo (´). Nunca debe omitirse o acento pois unha palabra pode variar totalmente de significado segundo o leve ou non. Son habituais as parellas de substantivo e forma verbal que se opoñen polo acento: |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''á'' (''a'' + ''a'' artigo; subst.)</center>
| + | ánimo/animo |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''a'' (artigo; pron.; prep.)</center>
| + | diálogo/dialogo |
| | + | hábito/habito |
| | + | exército/exercito |
| | + | público/publico |
| | | | |
| - | |-
| + | Tamén se opoñen polo acento o pretérito pluscuamperfecto e o futuro de indicativo dos verbos regulares: |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ás'' (''a'' + ''as'' artigo; subst.)</center>
| + | pagara/pagará (A empresa alegou que xa pagara a liquidación antes da reclamación. / A consellería pagará as subvencións no mes de maio.) |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''as'' (artigo; pron.)</center>
| + | subvencionaran/subvencionarán (Os organismos que subvencionaran no ano anterior os proxectos presentaron unha memoria. / As consellerías subvencionarán todos os proxectos que se presenten en prazo e que cumpran os requisitos.) |
| | | | |
| - | |-
| + | Ademais dos anteriores, podemos encontrar outros casos: |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''bóla'' (‘esfera’)</center>
| + | área/area |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''bola'' (peza de pan)</center>
| + | ágora/agora |
| | + | traía/traia |
| | + | á/a |
| | | | |
| - | |-
| + | A continuación recordaremos as regras xerais de acentuación do galego: |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cá'' (''ca'' + ''a'')</center>
| + | AGUDAS |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ca'' (conx.)</center>
| + | -Levan acento gráfico as palabras agudas polisílabas que rematan en vogal (ventá, esquí); en vogal + n (común, almacén); en vogal + s (ventás, esquís) ou en vogal + ns (comúns, almacéns). |
| - | | + | -Non levan acento gráfico as palabras agudas polisílabas que levan un ditongo decrecente na última sílaba (seguido ou non de –n ou –s): ademais, controis, xudeu, xersei, azuis. |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cás'' (''ca'' + ''as'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cas'' (prep.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''chá'' (‘plana’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cha'' (''che'' + ''a'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''chás'' (‘planas’) </center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''chas'' (''che'' + ''as'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''có'' (''ca'' + ''o'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''co'' (''con'' + ''o'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cós'' (''ca'' + ''os''<nowiki>; subst.) </nowiki></center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cos'' (''con'' + ''os'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cómpre'' (‘é mester’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''compre'' (‘merque’)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''cómpren'' (‘son mester’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''compren'' (‘merquen’)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''dá'' (pres. e imp. de ''dar'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''da'' (''de'' + ''a'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''dás'' (pres. de ''dar'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''das'' (''de'' + ''as'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''dó'' (‘compaixón’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''do'' (''de'' + ''o'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''é'' (pres. de ''ser'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''e'' (conx.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''fóra'' (adv.)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''fora'' (antepret. de ''ser'' e ''ir'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''má'' (‘ruín’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ma'' (''me'' + ''a'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''más'' (‘ruíns’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''mas'' (''me'' + ''as'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''máis'' (adv. e pron.)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''mais'' (conx.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''nó'' (subst.)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''no'' (''en'' + ''o'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''nós'' (pron. tónico; pl. de ''nó'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''nos'' (pron. átono; ''en'' + ''os'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ó'' (''a'' + ''o'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''o'' (artigo; pron.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ós'' (''a'' + ''os'') </center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''os'' (artigo; pron.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''óso'' (do corpo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''oso'' (animal)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''pé'' (parte do corpo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''pe'' (letra)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''póla'' (‘rama’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''pola'' (‘galiña’; ''por'' + ''a'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''pór'' (‘poñer’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''por'' (prep.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''présa'' (‘apuro’)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''presa'' (‘prendida’; ‘presada’)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''sé'' (‘sede eclesiástica’; imp. de ''ser'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''se'' (conx.; pron.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''só'' (adv. e adx.)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''so'' (prep.)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''té'' (‘infusión’) </center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''te'' (pron.; letra)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''vén'' (pres. de ''vir'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ven'' (pres. de ''ver''<nowiki>; imp. de </nowiki>''vir'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''vés'' (pres. de ''vir'')</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''ves'' (pres. de ''ver'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''vós'' (pron. tónico)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''vos'' (pron. átono)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |}
| + | |
| - | | + | |
| - | === O verbo con pronome enclítico ===
| + | |
| - | | + | |
| - | * Cando os verbos levan pronomes enclíticos, no tocante á acentuación gráfica compórtanse como se fosen unha soa palabra:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::cantará → cantaraa
| + | |
| - | | + | |
| - | ::cantara → cantáraa
| + | |
| - | | + | |
| - | * As formas verbais que levan acento diacrítico mantéñeno cando van seguidas dunha forma átona do pronome, aínda que non lles corresponda seguindo as regras xerais de acentuación para as formas polisílabas:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::é → élle, éa
| + | |
| - | | + | |
| - | ::dá → dáo, dáme, dálle
| + | |
| - | | + | |
| - | === Os adverbios en -mente. Palabras compostas ===
| + | |
| - | | + | |
| - | * Por se tratar de palabras graves rematadas en vogal, resulta innecesario o acento gráfico nos adverbios en -mente:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::adecuadamente
| + | |
| - | | + | |
| - | ::utilmente
| + | |
| - | | + | |
| - | * No caso de apareceren varios adverbios en -''mente'' coordinados, esta terminación só aparece no derradeiro, e os anteriores manteñen o seu acento:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::cómoda e facilmente
| + | |
| - | | + | |
| - | * Tampouco mantén o acento gráfico o primeiro termo das palabras compostas xa soldadas:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Riotorto
| + | |
| - | | + | |
| - | === Outros casos ===
| + | |
| - | | + | |
| - | * Non se acentúan en ningún caso nin os demostrativos nin o indefinido e numeral ''un'':
| + | |
| - | | + | |
| - | ::esta mesa
| + | |
| - | | + | |
| - | ::un deles
| + | |
| - | | + | |
| - | * ''Cal, cando, canto, como, onde, que'' e ''quen'' non se acentúan en interrogativas e exclamativas directas:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Cal quere?
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Cando vén?
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Como lle vai?
| + | |
| - | | + | |
| - | * Tampouco se acentúan as formas do interrogativo e exclamativo cando introducen interrogativas indirectas:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Pregúntelle cando volve.
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Pregúntelle onde está.
| + | |
| - | | + | |
| - | * Os derivados de ''pór'' non levan acento:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::antepor
| + | |
| - | | + | |
| - | ::compor
| + | |
| - | | + | |
| - | * As letras maiúsculas, tanto se son iniciais como se están integradas nunha palabra escrita enteiramente en maiúsculas, deben levar acento se así lles corresponde segundo as regras de acentuación:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Ángel
| + | |
| - | | + | |
| - | ::'''DISPOSICIÓNS XERAIS'''
| + | |
| - | | + | |
| - | :Con todo, non se acentúan as maiúsculas que forman parte das siglas:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::DNI
| + | |
| - | | + | |
| - | ::OCDE
| + | |
| - | | + | |
| - | * Os acrónimos que se escriben con minúsculas si deben someterse ás regras de acentuación gráfica:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::láser
| + | |
| - | | + | |
| - | * As abreviaturas manteñen o acento en caso de incluír a vogal que a leva na palabra completa:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::páx''.'' (de ''páxina)''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::íd''.'' ( de ''ídem'')
| + | |
| - | | + | |
| - | * Os símbolos nunca levan acento, aínda que manteñan a letra que a leva na palabra que representan:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::a'' ''(de ''área)''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::ha (de ''hectárea'')
| + | |
| - | | + | |
| - | === Erros frecuentes ===
| + | |
| - | | + | |
| - | * Os estranxeirismos e os latinismos deben acentuarse:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::déficit
| + | |
| - | | + | |
| - | ::superávit
| + | |
| - | | + | |
| - | :Neste tipo de palabras pódese prescindir do acento gráfico correspondente e manter integramente a grafía propia da lingua de que proceden cando exista conciencia clara de que son estranxeirismos.
| + | |
| - | | + | |
| - | * O ''í'' ou o ''ú'' tónicos acentúanse cando hai un hiato, tamén nas formas dos verbos que finalizan en -''aír'', -''oír'' e -''uír'':
| + | |
| - | | + | |
| - | ::saír
| + | |
| - | | + | |
| - | ::oír
| + | |
| - | | + | |
| - | ::construír
| + | |
| - | | + | |
| - | ::atribuído
| + | |
| - | | + | |
| - | ::constrúen
| + | |
| - | | + | |
| - | * Non se acentúan as palabras agudas que finalizan en ditongo decrecente nin as palabras graves que finalizan en ditongo crecente:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::ademais
| + | |
| - | | + | |
| - | ::comeu
| + | |
| - | | + | |
| - | ::premio
| + | |
| - | | + | |
| - | ::medio
| + | |
| - | | + | |
| - | * O pronome persoal ''el'' non leva acento gráfico:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::entregarllo a el
| + | |
| - | | + | |
| - | == Castelán ==
| + | |
| - | | + | |
| - | === O acento diacrítico ===
| + | |
| - | | + | |
| - | {| style="border-spacing:0;"
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''de'' (preposición, substantivo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''dé'' (verbo ''dar'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''el'' (artigo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''él'' (pronome persoal)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''mas'' (conxunción adversativa)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''más'' (adverbio, adxectivo ou pronome)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''mi'' (adxectivo posesivo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''mí'' (pronome persoal)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''se'' (pronome)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''sé'' (verbos ''ser'' ou ''saber'')</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''si'' (conxunción e substantivo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''sí'' (adverbio de afirmación)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''te'' (pronome persoal e substantivo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''té'' (substantivo)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |-
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''tu'' (posesivo)</center>
| + | |
| - | | style="background-color:transparent;border:none;padding:0.097cm;"| <center>''tú'' (pronome persoal)</center>
| + | |
| - | | + | |
| - | |}
| + | |
| - | | + | |
| - | === Outros casos de acento diacrítico ===
| + | |
| - | | + | |
| - | * ''Solo'', tanto con valor de adxectivo como de adverbio, e os demostrativos ''este'', ''ese'' e ''aquel'', con valor pronominal, non se acentúan en ningún caso, aínda que o contexto sexa ambiguo:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::(…) por *éste y los opositores (…) → (…) por este y los opositores (…)
| + | |
| - | | + | |
| - | ::(…) *sólo cuando compruebe (…) → (…) solo cuando compruebe (…)
| + | |
| - | | + | |
| - | * As formas neutras dos demostrativos, é dicir, as palabras ''esto'', ''eso'' e ''aquello'', que só poden funcionar como pronomes, escríbense sempre sen acento:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Eso no sea cierto.
| + | |
| - | | + | |
| - | ::No se entendió esto.
| + | |
| - | | + | |
| - | * A conxunción ''o'' nunca leva acento cando vai entre números:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::1 o 2
| + | |
| - | | + | |
| - | ::100 o 200
| + | |
| - | | + | |
| - | * O adverbio ''aún/aun'': Leva acento cando se pode substituír por ''todavía'' (tanto con significado temporal como con valor ponderativo ou intensivo) sen alterar o sentido da frase:
| + | |
| - | | + | |
| - | :::(…) más aún en la actual (…)
| + | |
| - | | + | |
| - | :Non leva acento cando se utiliza co mesmo significado que ''hasta, también, incluso ''(ou ''siquiera,'' coa negación ''ni)'':
| + | |
| - | | + | |
| - | :::Si, aun así, la suma de (…)
| + | |
| - | | + | |
| - | :::(…) aún cuando no estén amparadas (…)
| + | |
| - | | + | |
| - | === Outros casos ===
| + | |
| - | | + | |
| - | * ''guion, hui, riais, Sion, truhan, fie''... son palabras monosílabas para efectos ortográficos e, independentemente de como se pronuncien, escríbense sempre sen acento.
| + | |
| - | * As palabras compostas con guión sempre conservan a acentuación gráfica que corresponde a cada un dos termos por separado:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::teórico-práctico
| + | |
| - | | + | |
| - | * As voces e expresións latinas que se utilizan con frecuencia en español sométense ás regras de acentuación:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::hábeas corpus
| + | |
| - | | + | |
| - | ::cuórum
| + | |
| - | | + | |
| - | * As palabras estranxeiras non adaptadas (razón pola cal se deben escribir en cursiva ou entre comiñas), así como os nomes propios orixinarios doutros idiomas (que se escriben en redonda), non deben levar ningún acento que non teñan no seu idioma de procedencia, é dicir, non se someten ás regras de acentuación:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::''disc-jockey''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::''catering''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::''gourmet''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::''Mompou''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::''Düsseldorf''
| + | |
| - | | + | |
| - | * As palabras estranxeiras adaptadas, incluídos os nomes propios, deben someterse ás regras de acentuación:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::béisbol
| + | |
| - | | + | |
| - | ::bidé
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Milán
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Icíar
| + | |
| - | | + | |
| - | * As transcricións de palabras procedentes de idiomas que utilizan alfabetos non latinos, incluídos os nomes propios, considéranse adaptacións e deben seguir, por tanto, as regras de acentuación:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::glásnost
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Tolstói
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Taiwán
| + | |
| - | | + | |
| - | * As letras maiúsculas, tanto se son iniciais como se están integradas nunha palabra escrita enteiramente en maiúsculas, deben levar acento se así lles corresponde segundo as regras de acentuación:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::Ángel
| + | |
| - | | + | |
| - | ::'''ADMINISTRACIÓN DE XUSTIZA'''
| + | |
| - | | + | |
| - | :Con todo, non se acentúan as maiúsculas que forman parte das siglas:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::DNI
| + | |
| - | | + | |
| - | ::OCDE
| + | |
| - | | + | |
| - | * Os acrónimos que se escriben con minúsculas si deben someterse ás regras de acentuación gráfica:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::láser
| + | |
| - | | + | |
| - | * As abreviaturas manteñen o acento en caso de incluír a vogal que a leva na palabra completa:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::pág''.'' (de ''página)''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::íd''.'' ( de ''ídem'')
| + | |
| - | | + | |
| - | * Os símbolos nunca levan acento, aínda que manteñan a letra que a leva na palabra que representan:
| + | |
| - | | + | |
| - | ::a'' ''(de ''área)''
| + | |
| - | | + | |
| - | ::ha (de ''hectárea'')
| + | |
No galego, ao igual ca no castelán, só empregamos un acento, o acento agudo (´). Nunca debe omitirse o acento pois unha palabra pode variar totalmente de significado segundo o leve ou non. Son habituais as parellas de substantivo e forma verbal que se opoñen polo acento:
ánimo/animo
diálogo/dialogo
hábito/habito
exército/exercito
público/publico
Tamén se opoñen polo acento o pretérito pluscuamperfecto e o futuro de indicativo dos verbos regulares:
pagara/pagará (A empresa alegou que xa pagara a liquidación antes da reclamación. / A consellería pagará as subvencións no mes de maio.)
subvencionaran/subvencionarán (Os organismos que subvencionaran no ano anterior os proxectos presentaron unha memoria. / As consellerías subvencionarán todos os proxectos que se presenten en prazo e que cumpran os requisitos.)
Ademais dos anteriores, podemos encontrar outros casos:
área/area
ágora/agora
traía/traia
á/a
A continuación recordaremos as regras xerais de acentuación do galego:
AGUDAS
-Levan acento gráfico as palabras agudas polisílabas que rematan en vogal (ventá, esquí); en vogal + n (común, almacén); en vogal + s (ventás, esquís) ou en vogal + ns (comúns, almacéns).
-Non levan acento gráfico as palabras agudas polisílabas que levan un ditongo decrecente na última sílaba (seguido ou non de –n ou –s): ademais, controis, xudeu, xersei, azuis.
