Toponimia

De Manual de Estilo DOG

Revisión como estaba o 28 de xuño de 2012 ás 12:30

Toponimia galega

A Lei 3/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística, establece no seu artigo 10.1: «Os topónimos de Galicia terán como única forma oficial a galega[1].»

Daquela, os topónimos galegos deben empregarse sempre, calquera que sexa a lingua en que redactemos, na forma galega ditaminada pola Comisión de Toponimia e aprobada pola Xunta de Galicia[2]:

OBSERVACIÓNS:

• Como vemos nos exemplos, cando redactamos en galego os artigos dos topónimos contraen coas preposición, igual que as palabras comúns. En castelán non se fai tal contracción.

• Respecto das denominacións das parroquias, o Nomenclátor inclúe entre parénteses a advocación de todas elas ―Laraxe ( San Mamede) ―, pero cando as citamos en textos administrativos, tal dato é prescindible, salvo que a advocación forme parte do nome da parroquia: San Martiño do Porto e Santa Cruz do Salto son dúas parroquias do concello de Cabanas.

Toponimia de fóra de Galicia

En certos ámbitos, como o xornalístico, os topónimos non galegos (españois e doutros países) adoitan adaptarse ao galego, tanto fonética como morfoloxicamente (Alxeria, Castela-A Mancha, Guadalaxara, Moscova, Texo, Xetafe, Xirona...).

Agora ben, no ámbito institucional, en topónimos do Estado español debe primar o criterio de oficialidade ou dobre oficialidade e non o de adaptación.

En consecuencia, estes son os criterios que se seguirán nos textos que se publiquen no DOG e tamén o recomendado para outras publicacións institucionais:

Topónimos españois

• Os topónimos estatais das comunidades autónomas onde o castelán é a única lingua oficial empregaranse na forma castelá: Badajoz, Castilla y León, Castilla-La Mancha, Jaén, Torrejón...

OBSERVACIÓN: Empréganse en forma adaptada ao galego os topónimos Douro e Texo.

Para a denominación das comunidades autónomas, e da súa forma de organización, véxase a epígrafe xxx

• Os topónimos das comunidades autónomas de Illes Balears, Cataluña, Comunidade Valenciana e País Vasco empregaranse, tanto nos textos redactados en castelán como nos redactados en galego, na forma oficial recollida na lexislación estatal ou autonómica respectiva:

Así:

• Girona e Lleida (Lei estatal 2/1992, do 28 de febreiro, BOE núm. 29, do 2 de febreiro).

• Gipuzkoa e Bizkaia (Lei estatal 19/2011, do 5 de xullo, BOE núm. 160, do 6 de xullo).

• Alacant, Elx ou Castelló (Orde do 1 de decembro de 1993, da Consellería de Educación e Ciencia, sobre o uso das linguas oficiais na toponimia, na sinalización das vías de comunicación e na rotulación dos servizos públicos no ámbito territorial da Comunidade Valenciana).

• Andratx, Eivissa... (Decreto 2/2004, de 16 de enero, de modificación del Decreto 36/1988, de 14 de abril, por el cual se publican en el BOCAIB las formas oficiales de los topónimos de las Illes Balears.).

• Cando se tratar dun topónimo con forma dobre ou bilingüe, indicaranse esas dúas formas oficiais separadas por unha barra lateral (neste caso respectarase a orde en que se inscribisen oficialmente):

Así:

• Araba/Álava (Lei estatal 19/2011, do 5 de xullo, BOE núm. 160, do 6 de xullo).

• Donostia/San Sebastián

Nos seguintes enlaces pode consultarse a toponimia oficial de distintas comunidades autónomas:

• Cataluña: http://www20.gencat.cat/portal/site/territori/menuitem.dbf7b17bb47cda345f13ae92b0c0e1a0/?vgnextoid=32f04413c1548210VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextchannel=32f04413c1548210VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD

• Comunidade Valenciana: http://terrasit.gva.es/es/ver?servicio=toponimia

• País Vasco: http://www1.euskadi.net/euskara_udalerriak/indice_c.asp?ilocal=c

• Datos del Registro de Entidades Locales Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas. Versión dixital: http://ssweb.mpt.es/REL/

Topónimos non españois

Os topónimos non españois adáptanse ao galego cando así estea consolidado no uso e mantéñense na forma orixinal no resto dos casos:

Beixing (galego) → Beijing (castelán)

Bos Aires (galego) → Buenos Aires (castelán)

Nova York (galego) → Nueva York (castelán)

Iemen (galego) → Yemen (castelán)

Paraguai (galego) → Paraguay (castelán)

Xangai (galego) → Shanghai (castelán)

Xeorxia (galego) → Georgia (castelán)

Uruguai (galego) → Uruguay (castelán)