O xénero
De Manual de Estilo DOG
Revisión feita o 22 de febreiro de 2011 ás 16:00 por Dogadmin (Conversa | contribucións)
|
Páxinas principais |
Índice |
Galego
- Os substantivos rematados en -o son maiormente masculinos. Excepcións:
- a dínamo
- a foto
- a radio
- a polio
- Son femininos a maioría dos substantivos rematados en -a:
- a asma
- a auga
- a alma
- Os substantivos rematados en -e poden ser masculinos:
- o leite
- o sangue
- o dote
- Ou tamén poden ser femininos:
- a liberdade
- a fraude
- a árbore
- a ponte
- a arte
- As palabras que finalizan en -axe ou -uxe, son femininas. Excepcións:
- o garaxe
- o traxe
- o paxe
- o/a personaxe
- As rematadas en -me son masculinas:
- o friame
- o legume
- o queixume
- Excepcións:
- a fame
- a síndrome
- a servidume
- a mansedume
- As palabras coas terminacións gregas -tis/-sis son femininas:
- a dose
- a análise
- a paréntese
- a hepatite
- A palabra fin é feminina cando indica final e masculina cando significa finalidade.
- Algúns xentilicios galegos poden conservar a súa forma local -ao/-á:
- arnoiao / arnoiá
- burelao / burelá
- courelao / courelá
- caldelao / caldelá (Castro Caldelas)
- dezao / dezá
- Pola mesma razón admítese tamén a forma feminina local en -án:
- unha carnotán
- unha fisterrán
- unha muradán
- Cando o substantivo remata en -l, o xénero é maioritariamente masculino:
- o mel
- o cal
- o sinal
- Excepcións:
- a pel
- a moral
- a reitoral
- a espiral
- a patronal
- Para os substantivos que designan seres animados recoméndase sempre debe dar preferencia ás formas non marcadas:
- o funcionariado
- as persoas
- Tamén se pode facer explícita a alusión a ambos os sexos, neste caso debe facerse tanto no determinante como no substantivo:
- dos/as definitivamente seleccionados/as
- Nos formularios pódese utilizar a barra (/) para marcar a dobre posibilidade:
- Don/Dona
- Sr./Sra.
- En ningún caso se debe utilizarse a arroba (@) como marca para evitar a forma masculina como a xenérica:
- seleccionad@ → seleccionado/a
Castelán
- Cando existan, empregaranse as formas femininas dos nomes de profesións e de cargos:
- la médica
- la diputada
- Como norma xeral, os substantivos terminados en consoante deben utilizarse invariables para ambos os xéneros:
- el general / la general
- Exceptúanse as formas femininas incorporadas no dicionario da Real Academia Española:
- jueza
- fiscala
- concejala
- Substantivos ambiguos en canto ao xénero:
- el/la armazón
- el/la mar
- Normalmente a escolla dun ou outro xénero vai asociada a diferenzas de rexistro ou de nivel de idioma, ou ten que ver con preferencias dialectais, sectoriais ou persoais. Non deben confundirse os substantivos ambiguos en canto ao xénero cos casos en que a utilización dunha mesma palabra en masculino ou en feminino implica mudanzas de significado:
- el cólera (doenza) / la cólera (ira)
- el editorial (artigo de fondo non asinado) / la editorial (casa editora)
- O artigo feminino la toma obrigatoriamente a forma el cando se antepón a substantivos femininos que comezan por /a/ tónico (graficamente a- o ha-):
- el águila
- el aula
- el hacha
- el arte
- el ama
- O uso da forma el ante nomes femininos apenas se dá cando o artigo precede inmediatamente ao substantivo, e non cando entre eles se interpón outro elemento:
- el agua fría
- la mejor agua
- Para os substantivos que designan seres animados recoméndase sempre debe dar preferencia ás formas non marcadas:
- el funcionariado
- las personas
- Tamén se pode facer explícita a alusión a ambos os sexos, neste caso debe facerse tanto no determinante como no substantivo:
- de los/las definitivamente seleccionados/as
- Nos formularios pódese utilizar a barra (/) para marcar a dobre posibilidade:
- Don/Doña
- Sr./Sra.
- En ningún caso se debe utilizarse a arroba (@) como marca para evitar a forma masculina como a xenérica:
- seleccionad@ → seleccionado/a
