Glosario de expresións e termos

De Manual de Estilo DOG

Páxinas principais Portada Aspectos formais Normas de estilo e redacción

En elaboración

Índice 1 Observacións

Observacións

1. Confeccionamos o glosario partindo da expresión ou do termo en castelán. Consideramos que, deste xeito, moitas persoas que o consulten, afeitas a se manexaren coas expresións en castelán, terán máis fácil acceso á correspondente forma galega. Puntualmente, incluímos observacións e comentarios sobre o emprego dalgunhas expresións.
2. Cando se dan varias opcións, todas correctas, incluímos en primeiro termo aquela de uso máis frecuente.
3. As formas precedidas de asterisco (*) non son correctas en galego.
4. Para a elaboración do glosario tomamos como referencias as que se citan a seguir. Ademais, tanto no caso de haber varias formas correctas como naqueles en que poida haber discrepancias entre as distintas fontes lexicográficas ou terminolóxicas, optamos por lles dar preferencia ás expresións e termos que se veñen utilizando de forma habitual nos textos oficiais, nomeadamente no DOG.

• Dicionario da Real Academia Galega (DRAG):

http://www.realacademiagalega.org/dicionario/#searchNoun.do?current_page=1&nounTitle=

• Dicionario Xurídico: http://www.dixuri.com/

• Buscatermos (banco de datos terminolóxico da Universidade de Santiago de Compostela)

https://aplicacions.usc.es/buscatermos/publica/index.htm;jsessionid=E335E65BAEEDEE8F0B172765CE32B08D

• Corpus técnico do galego (banco de datos da Universidade de Vigo): http://sli.uvigo.es/CTG/

Castelán	Galego	Observacións
a (la) disposición de	á disposición de, ao dispor de
a cargo de	a cargo de, por conta de
a causa de	por causa de, a causa de, por mor de
a ciencia cierta	con certeza, de certo, sen dúbida
a contar desde	que comezará a contar, a partir de, contado desde
a continuación	a seguir, a continuación, seguidamente, deseguido	Evítese o emprego de deseguida, que ten a acepción de "axiña, decontado"
a costa de	á custa de, por conta de
a cuenta y riesgo	por conta e risco
a cuyo fin	para o fin, para o cal
a destajo	a obra feita, a traballo feito, ao axuste, por tarefa
a efectos de	para os efectos de
a este efecto	para este efecto
a este fin	con este fin, para esta finalidade, con este obxecto, para isto
a excepción de	coa excepción de, exceptuando, agás
a falta de	na falta de, a falta de
a fecha fija	con data fixa
a fin de	co fin de, a fin de
a fin de que	co fin de que, a fin de que
a grandes rasgos	en xeral, a grandes trazos, sen entrar en detalles
a instancia de	por instancia de, a/por pedimento de
a la larga	co tempo, ao final
a la mayor brevedad posible	o máis axiña posible, canto antes, coa maior brevidade, no prazo máis breve posible	Non é correcto *á maior brevidade posible
a la postre	en definitiva, despois de todo
a la sazón	daquela, naquel tempo, nese momento
a la vez	á vez, a un tempo, asemade
a lo mejor	ao mellor, se cadra, quizais, talvez
a lo sumo	como máximo
a los efectos de	para os efectos de, para os efectos, co fin de, co obxecto de
a los solos efectos de	só para os efectos de, unicamente para os efectos de, para os únicos efectos de
a mayor abundamiento	por/para maior abastanza, por máis abastamento
a menos que	a menos que, salvo que, agás que, non sendo que, a non ser que
a mi presencia	perante min, na miña presenza
a modo de	como, á maneira de, ao xeito de
a partir de	a partir de	É incorrecta a expresión *a partires de
a pesar de (que)	a pesar de (que), pese a, malia	É incorrecta a expresión *a pesares de (que)
a precio alzado	a prezo axustado, a prezo global
a propuesta de	por proposta de
a raíz de	por mor de, debido a, a consecuencia de
a requerimiento de	por requirimento de
a reserva de	agás, excepto, fóra de
a su ruego	por pedimento seu, a pedimento seu
a su vez	pola súa vez, á súa vez, cando lle corresponda, pola súa parte
a tal efecto	para tal efecto, con tal efecto
a tanto alzado	a prezo global, a prezo fixado, a prezo acordado, a prezo concertado
a tenor de	a teor de, de acordo con, consonte, segundo o teor de
a todos los efectos	para todos os efectos
a veces	ás veces, por veces
a(l) nivel de	— a(o) nivel de — no ámbito (de), con respecto a, en termos de	Cando nos referimos á altura física, é correcta a expresión a(o) nivel de (a temperatura é maior ao nivel do mar). En cambio non é correcta, en sentido figurado, cando se pode substituír por expresións como no ámbito de, con respecto ou similares: *as medidas aplicaranse a nivel de co-munidade autónoma (= as medidas aplicaranse no ámbito da comunidade autónoma).
abogar	avogar	Non debe confundirse con avocar
abonar	—aboar (=pagar) —abonar (=subscribir) —fertilizar (a terra)	Aboar e abonar teñen significados diferentes e non deben confundirse. En galego, o equivalente do castelán abonar na acepción de botarlle á terra materias que aumenten a súa fertilidade non é abonar senón fertilizar.
abono	—aboamento (=acción de aboar; pagamento) —abono (=subscrición) —fertilizante	Non debe confundirse aboamento con abono. Para a acepción do castelán referida á substancia que se lle bota á terra para enriquecela non é correcto abono en galego; a palabra que se utiliza é fertilizante.
acarrear	carrexar, carretar, motivar, ocasionar	Non é correcto *acarrear.
acompañar	—acompañar —achegar, xuntar, presentar	Non é correcto o emprego deste verbo como transitivo no canto de achegar, xuntar, presentar, en contextos deste tipo: *Hai que acompañar unha fotocopia do DNI. É correcto como transitivo en contextos coma estes: A instancia deberá ir acompañada de fotocopia compulsada do DNI.
acto seguido	a seguir, logo
acusar recibo	xustificar a recepción, avisar da recepción
acuse de recibo	xustificante de recepción, aviso de recepción
adeudar	—deber (=ter unha débeda) —cargar (=anotar unha canti-dade no debe dunha conta bancaria)	Non é correcto *adeudar en conta, debe dicirse cargar en conta.
adjuntar	achegar, xuntar, anexar, engadir	Non é correcto *adxuntar.
adjunto	adxunto(a), como adxectivo	É correcto o seu emprego como adxectivo en frases como o documento adxunto, a nota adxunta. Porén, non é correcto o seu emprego na forma invariable en masculino *Adxunto remito o documento ou *Adxunto remito copia do escrito.
aduana	alfándega, aduana
aforo	—capacidade (dun recinto) —contaxe (estación de)	Non é correcto *aforo.
al amparo de	ao abeiro de, ao amparo de
al corriente	ao día, ao corrente
al efecto de	para o efecto de
al fin y al cabo	ao cabo, á fin e ao cabo
al menos	polo menos, cando menos, ao menos, alomenos
al objeto de	co obxecto de, co fin de
al por mayor	por groso, por xunto
al por menor	a(o) retallo, polo miúdo
albacea	testamenteiro(a)
albaceazgo	testamentaría
alevosía	aleivosía
alienable	alleable, alienable
allanamiento (a la demanda)	achantamento (ante a deman-da), conformidade (coa deman-da)
allanamiento de morada	violación de domicilio, violación de morada
allanarse (a la demanda)	achantar (ante a demanda), conformarse coa demanda
alquilar	alugar
alquiler (acción de alquilar)	alugamento, arrendamento, alugueiro, arrendo	Non é correcto *aluguer.
alquiler (renta, cantidad de dinero)	alugueiro, renda	Non é correcto *aluguer.
alzamiento (de bienes)	alzamento (de bens)
amonestar	amoestar
ancho/a	largo(a), ancho(a)	A forma largo(a) do galego non equivale á forma largo(a) do castelán, cuxo equivalente en en galego é longo(a).
ante todo	ante todo, antes de nada, en primeiro lugar, primeiro de nada
apilar	empillar
aplazamiento	aprazamento, adiamento
aplazar	aprazar, adiar
apoderado	apoderado
aportación	achega, contribución	Non é correcto *aportación.
aportar	—aportar (=chegar a porto) —achegar, contribuír, proporcionar, presentar	En galego o verbo aportar só se utiliza na acepción de "chegar o barco a porto".
apostilla	apostila, postila
apremio	constrinximento, prema
archivar	arquivar

© Xunta de Galicia. Información mantida e publicada na internet pola Xunta de Galicia