|
|
| Liña 1: |
Liña 1: |
| - | {{Modelo:Cabeceira}}
| |
| - | __FORCETOC__
| |
| - | == Galego ==
| |
| | | | |
| - | * As palabras que finalizan en vogal, tónica ou átona, ou en ditongo forman o plural engadindo -''s'':
| |
| - |
| |
| - | ::o custo → os custos
| |
| - |
| |
| - | ::o israelí → os israelís
| |
| - |
| |
| - | * Os estranxeirismos acabados en vogal forman o plural engadindo -''s'' ou respectando a forma de plural de orixe:
| |
| - |
| |
| - | ::o spray → os sprays
| |
| - |
| |
| - | ::o hippy → os hippys / hippies
| |
| - |
| |
| - | * As palabras que finalizan en -''r'' e -''z'' engaden -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::o calor → os calores
| |
| - |
| |
| - | ::a luz → as luces
| |
| - |
| |
| - | * Os estranxeirismos adecúanse á regra xeral:
| |
| - |
| |
| - | ::o palier → os palieres
| |
| - |
| |
| - | ::o dólar → os dólares
| |
| - |
| |
| - | :Exceptúanse as formas pouco integradas:
| |
| - |
| |
| - | ::o póster → os pósteres / pósters
| |
| - |
| |
| - | ::o gángster → os gángsteres / gángsters
| |
| - |
| |
| - | * As palabras agudas que finalizan en -''s'' e -''x''<nowiki> [ks] engaden -es: </nowiki>
| |
| - |
| |
| - | ::o compás → os compases
| |
| - |
| |
| - | :Exceptúanse as que finalizan en grupo consonántico, que fican invariables:
| |
| - |
| |
| - | ::o luns → os luns
| |
| - |
| |
| - | ::o fax → os fax
| |
| - |
| |
| - | * As palabras graves e esdrúxulas acabadas en -''s'' ou -''x''<nowiki> [ks] son invariables:</nowiki>
| |
| - |
| |
| - | ::o lapis → os lapis
| |
| - |
| |
| - | ::o tórax → os tórax
| |
| - |
| |
| - | * As palabras acabadas en -''n'' engaden -s:
| |
| - |
| |
| - | ::o dolmen → os dolmens
| |
| - |
| |
| - | ::o mitin → os mitins
| |
| - |
| |
| - | * As palabras acabadas en -''l'':
| |
| - | ::* As palabras monosílabas acabadas en -''l'' engaden -es:
| |
| - |
| |
| - | :::o cal → os cales
| |
| - |
| |
| - | :::o sal → os sales
| |
| - |
| |
| - | ::* As palabras agudas polisílabas substitúen o -''l'' final polo morfema -is:
| |
| - |
| |
| - | :::o aval → os avais
| |
| - |
| |
| - | :::o control → os controis
| |
| - |
| |
| - | ::* As palabras compostas en que o segundo elemento é algún dos monosílabos citados, fan o plural en -''les'':
| |
| - |
| |
| - | :::o ollomol → os ollomoles
| |
| - |
| |
| - | :::o cartafol → os cartafoles
| |
| - |
| |
| - | ::Téñase en conta que ''caracol'' e ''aerosol'' non son compostos de ''col'' e ''sol''. Os seus plurais son, por tanto, regulares:
| |
| - |
| |
| - | :::o caracol → os caracois
| |
| - |
| |
| - | :::o aerosol → os aerosois
| |
| - |
| |
| - | ::* As palabras graves que finalizan en -''l'' forman o plural engadindo o morfema -''es'':
| |
| - |
| |
| - | :::o difícil → os difíciles
| |
| - |
| |
| - | :::o útil → os útiles
| |
| - |
| |
| - | * As palabras que finalizan noutras consoantes son as máis delas estranxeirismos ou cultismos, e forman o plural engadindo -''s'':
| |
| - |
| |
| - | ::o club → os clubs
| |
| - |
| |
| - | ::o test → os tests
| |
| - |
| |
| - | ::o álbum → os álbums
| |
| - |
| |
| - | * As abreviaturas fan o plural engadindo -''s'' se foron creadas cortando a palabra:
| |
| - |
| |
| - | ::páx. → páxs. (de ''páxinas'')
| |
| - |
| |
| - | :Nas formadas por unha letra, o plural exprésase duplicando esta:
| |
| - |
| |
| - | ::s. → ss. (de ''seguintes'')
| |
| - |
| |
| - | * Nas siglas e nos símbolos non se marca o plural:
| |
| - |
| |
| - | ::a ONG → as ONG
| |
| - |
| |
| - | ::o CD → os CD
| |
| - |
| |
| - | ::25 km
| |
| - |
| |
| - | == Castelán ==
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en vogal átona ou en -''e'' tónico forman o plural con -''s'':
| |
| - |
| |
| - | ::la casa → las casas
| |
| - |
| |
| - | :Os plurais terminados en -''ses ''considéranse vulgares:
| |
| - |
| |
| - | ::el café → los *cafeses → los cafés
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en -''a'' ou en -''o'' tónicos forman o plural con -''s'':
| |
| - |
| |
| - | ::el sofá → los sofás
| |
| - |
| |
| - | :Exceptúanse os substantivos ''faralá'' e ''albalá'' e o adverbio ''no'' en función substantiva, que forman o plural con -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::el no → los noes
| |
| - |
| |
| - | :Tamén é excepción o pronome ''yo'' cando funciona como substantivo, pois admite ambos os plurais:
| |
| - |
| |
| - | ::el yo → los yoes / yos
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en -''i'' ou en -''u'' tónicos admiten dúas formas de plural, unha con -''es'' e outra con -''s'', aínda que é preferible a primeira:
| |
| - |
| |
| - | ::el bisturí → los bisturíes / bisturís
| |
| - |
| |
| - | :Nos xentilicios darase preferencia aos plurais en -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::el israelí → los/las israelíes
| |
| - |
| |
| - | :Certas palabras, xeralmente procedentes doutros idiomas ou as que pertencen a rexistros coloquiais ou populares, que apenas forman o plural con -''s'':
| |
| - |
| |
| - | ::el menú → los menús
| |
| - |
| |
| - | :O plural do adverbio ''sí'', cando funciona como substantivo, é:
| |
| - |
| |
| - | ::el sí → los síes
| |
| - |
| |
| - | :É diferente o caso da nota musical ''si'':
| |
| - |
| |
| - | ::el si → los sis
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en -''y'' precedida de vogal forman o plural con -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::el rey → los reyes
| |
| - |
| |
| - | ::* Os substantivos e adxectivos con esta mesma configuración e que se incorporaran ao uso máis recentemente fan o plural en -''s. ''O ''y'' do singular mantén en plural o seu carácter vocálico e, por tanto, debe pasar a escribirse ''i'':
| |
| - |
| |
| - | :::el espray → los espráis
| |
| - |
| |
| - | ::* Os estranxeirismos acabados en -''y'' precedido de consoante deben adaptarse graficamente ao español substituíndo o -''y'' por -''i, ''o plural fórmase engadindo un -''s'':
| |
| - |
| |
| - | :::el ferri (ingl. ''ferry'') → los ferris
| |
| - |
| |
| - | ::Non son admisibles, por tanto, os plurais que conservan o -''y'' do singular etimolóxico.
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en -''s'' ou en -''x ''monosílabos ou polisílabos agudos, forman o plural engadindo -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::el fax → los faxes
| |
| - |
| |
| - | ::el francés → los/las franceses/as
| |
| - |
| |
| - | :O resto dos casos fican invariables:
| |
| - |
| |
| - | ::la crisis → las crisis
| |
| - |
| |
| - | :Excepcións:
| |
| - |
| |
| - | ::* el dux → los dux
| |
| - | ::* Os polisílabos agudos cando son palabras compostas cuxo segundo elemento xa é un plural:
| |
| - |
| |
| - | :::el ciempiés → los ciempiés
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en -''l'', -''r'', -''n'', -''d'', -''z'', -''j'' se non van precedidos doutra consoante, forman o plural con -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::el color → los colores
| |
| - |
| |
| - | ::el reloj → los relojes
| |
| - |
| |
| - | :Os estranxeirismos que acaben nesas consoantes deben seguir a mesma regra:
| |
| - |
| |
| - | ::el píxel → los píxeles
| |
| - |
| |
| - | ::el interfaz → los interfaces
| |
| - |
| |
| - | :Exceptúanse as palabras esdrúxulas, que fican invariables en plural:
| |
| - |
| |
| - | ::el cáterin → los cáterin
| |
| - |
| |
| - | :O plural de ''hipérbaton'' é, de forma excepcional, ''hipérbatos''.
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en consoantes distintas de -''l'', -''r'', -''n'', -''d'', -''z'', -''j'', -''s'', -''x'', -''ch'' fan o plural en -''s'':
| |
| - |
| |
| - | ::el chip → los chips
| |
| - |
| |
| - | ::el cómic → los cómics
| |
| - |
| |
| - | :Exceptúase desta regra a palabra ''club'', que admite dous plurais:
| |
| - |
| |
| - | ::el club → los clubs / clubes
| |
| - |
| |
| - | :Tamén son excepcións o arabismo ''imam'' e o latinismo ''álbum'':
| |
| - |
| |
| - | ::el imam → los imames
| |
| - |
| |
| - | ::el álbum → los álbumes
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos acabados en -''ch ''poden ficar invariables en plural ou facelo en -''es'':
| |
| - |
| |
| - | ::el crómlech → los crómlech
| |
| - |
| |
| - | ::el sándwich → los sándwiches
| |
| - |
| |
| - | * Os substantivos e adxectivos que acaban en grupo consonántico forman o plural con -''s'' (agás aqueles que xa acaban en -''s'', que seguen a regra xeral):
| |
| - |
| |
| - | ::el iceberg → los icebergs
| |
| - |
| |
| - | :Son excepción as palabras: ''compost'', ''karst'', ''test'', ''trust'' e ''kibutz'', que fican invariables en plural e ''lord'' e ''milord'', cuxos plurais son ''lores'' e ''milores'', respectivamente.
| |
| - |
| |
| - | * Os latinismos fan o plural en -''s'', en -''es'' ou fican invariables dependendo das súas características formais:
| |
| - |
| |
| - | ::el ratio → los ratios
| |
| - |
| |
| - | ::el plus → los pluses
| |
| - |
| |
| - | ::el déficit → los déficits
| |
| - |
| |
| - | ::el ítem → los ítems
| |
| - |
| |
| - | :Apenas se afastan desta tendencia os latinismos acabados en -''r'' procedentes de formas verbais, como ''cónfer'', ''confíteor'', ''exequátur'' e ''imprimátur'', cuxo plural fica invariable. Outra excepción é a palabra ''álbum'' (→ ''álbumes''). En xeral, aconséllase usar con preferencia, cando existan, as variantes hispanizadas dos latinismos e, consecuentemente, tamén o seu plural:
| |
| - |
| |
| - | ::el currículum → el currículo → los currículos
| |
| - |
| |
| - | :Non deben utilizarse en español os plurais latinos en -a:
| |
| - |
| |
| - | ::el corpus → los *córpora → los corpus
| |
| - |
| |
| - | :As locucións latinas, a diferenza dos latinismos simples, fican sempre invariables en plural:
| |
| - |
| |
| - | ::el status quo → los statu quo
| |
| - |
| |
| - | ::el currículum vítae → los currículum vítae
| |
| - |
| |
| - | * As abreviaturas fan o plural engadindo -s se foron creadas cortando a palabra:
| |
| - |
| |
| - | ::pág. → págs. (de ''páginas'')
| |
| - |
| |
| - | :Nas formadas por unha letra o plural exprésase duplicando esta:
| |
| - |
| |
| - | ::s. → ss. (de ''siguientes'')
| |
| - |
| |
| - | ::EE. UU. (de ''Estados Unidos'')
| |
| - |
| |
| - | * Nas siglas e nos símbolos non se marca o plural:
| |
| - |
| |
| - | ::la ONG → las ONG
| |
| - |
| |
| - | ::el CD → los CD
| |
| - |
| |
| - | ::25 km
| |
| - |
| |
| - | * Outros casos:
| |
| - | ::* A vogal tónica é a mesma no singular e no plural, agás nas palabras ''espécimen'', ''régimen'' e ''carácter'', en que o acento muda de lugar no plural:
| |
| - |
| |
| - | :::el espécimen → los especímenes
| |
| - |
| |
| - | :::el régimen → los regímenes
| |
| - |
| |
| - | :::el carácter → los caracteres
| |
