Maiúscula e minúscula en inicial de palabra

De Manual de Estilo DOG

(Diferenzas entre revisións)
(Maiúscula en función demarcativa e en función distintiva)
Liña 61: Liña 61:
* Ao comezo dun texto.
* Ao comezo dun texto.
 +
<blockquote style="background: white; border: 1px solid #ccccff; padding: 10px 50px 10px 50px; text-align:justify">
Contra esta resolución cabe recurso de suplicación perante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia.
Contra esta resolución cabe recurso de suplicación perante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia.
-
Despois de punto e seguido e de punto e á parte.
+
</blockquote>
 +
 
 +
* Despois de punto e seguido e de punto e á parte.
 +
 
 +
<blockquote style="background: white; border: 1px solid #ccccff; padding: 10px 50px 10px 50px; text-align:justify">
Nas actuacións de control tributario posterior comprobaranse as declaracións tributarias presentadas e investigaranse os feitos impoñibles non declarados ou as obrigas de información non subministradas. O control esténdese á comprobación dos diferentes elementos da obriga tributaria e á súa cuantificación.
Nas actuacións de control tributario posterior comprobaranse as declaracións tributarias presentadas e investigaranse os feitos impoñibles non declarados ou as obrigas de información non subministradas. O control esténdese á comprobación dos diferentes elementos da obriga tributaria e á súa cuantificación.
-
Despois da interrogación ou da admiración de peche, sempre que non vaian seguidos de coma ou dous puntos.
+
</blockquote>
 +
 
 +
* Despois da interrogación ou da admiración de peche, sempre que non vaian seguidos de coma ou dous puntos.
 +
 
 +
<blockquote style="background: white; border: 1px solid #ccccff; padding: 10px 50px 10px 50px; text-align:justify">
Rematei o traballo! Agora podemos facer o que queiras.
Rematei o traballo! Agora podemos facer o que queiras.
-
Logo de puntos suspensivos cando cerran un enunciado (é dicir, equivalen a un punto).
+
</blockquote>
 +
 
 +
* Logo de puntos suspensivos cando cerran un enunciado (é dicir, equivalen a un punto).
 +
 
 +
<blockquote style="background: white; border: 1px solid #ccccff; padding: 10px 50px 10px 50px; text-align:justify">
Dentro das actividades da Cidade da Cultura haberá exposicións, cine, teatro... As actividades serán todas pola tarde.
Dentro das actividades da Cidade da Cultura haberá exposicións, cine, teatro... As actividades serán todas pola tarde.
-
Despois de dous puntos, como regra xeral utilízase sempre a minúscula:
+
</blockquote>
 +
 
 +
* Despois de dous puntos, como regra xeral utilízase sempre a minúscula:
 +
 
 +
<blockquote style="background: white; border: 1px solid #ccccff; padding: 10px 50px 10px 50px; text-align:justify">
As subdireccións xerais agruparanse por ámbitos competenciais: réxime xurídico, administrativo [...]  
As subdireccións xerais agruparanse por ámbitos competenciais: réxime xurídico, administrativo [...]  
Denuncia: o acto polo cal calquera persoa [...]
Denuncia: o acto polo cal calquera persoa [...]
Subscrición: a emisión dos bonos está destinada [...]
Subscrición: a emisión dos bonos está destinada [...]
 +
</blockquote>

Revisión como estaba o 6 de xuño de 2012 ás 12:34

Páxinas principais


Índice

Consideracións previas

Para abordarmos o emprego da maiúscula en inicial de palabra, cómprenos partir dalgunhas consideracións:

1ª. O emprego das maiúsculas, con maior ou menor detalle, está fixado en cada lingua nas súas normas ortográficas. Así, as Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego ocúpanse do seu emprego no capítulo 4, pero fano dunha forma tan esquemática que só lle dedican unha páxina. Loxicamente, é un capítulo que necesita un desenvolvemento moito máis exhaustivo. Pola contra, a Ortografía de la lengua española da RAE dedícalle máis de setenta páxinas, tal é o grao de detalle con que regula a materia.
2ª. En contextos determinados, entre os cales ten unha especial relevancia o administrativo, en castelán consolidouse un emprego da maiúscula que reborda, con moito, os límites marcados pola RAE, é dicir, que hai un emprego dela claramente abusivo.
3ª. En galego, desde os comezos do seu emprego no ámbito administrativo, intentouse non calcar o abuso do castelán, para o cal se foron consolidando usos contrapostos (na denominación dos cargos, por exemplo: director xeral fronte a Director General).
4ª. O emprego da maiúscula inicial non dá lugar a discusión en determinados contextos:
  • en función demarcativa (despois de punto e outros signos ortográficos);
  • en función distintiva, en moitas expresións denominativas (nomes propios de persoa, denominación de países, denominación de organismos etc.).
5ª. Noutros casos, sobre todo con expresións denominativas, o emprego da maiúscula ofrece dúbidas a quen redacta. Daquela, cómpre ter en conta cuestións como as seguintes:
  • O emprego da maiúscula é convencional. Isto dá lugar a discrepancias entre linguas, posto que cada unha consolidou os seus propios usos, como pode verse nestes textos do ámbito europeo:
La presente Directiva entrará en vigor el vigésimo día siguiente al de su publicación en el Diario Oficial de la Unión Europea. / La présente directive entre en vigueur le vingtième jour suivant celui de sa publication au Journal officiel de l’Union européenne. / La presente direttiva entra in vigore il ventesimo giorno successivo alla pubblicazione nella Gazzetta ufficiale dell’Unione europea. / A presente directiva entra em vigor no vigésimo dia seguinte ao da sua publicação no Jornal Oficial da União Europeia.
En el marco de la Organización Marítima Internacional (OMI) / au sein de l'Organisation maritime internationale (OMI). / in sede di organizzazione marittima internazionale (IMO).
Visto el dictamen del Comité Económico y Social Europeo / vu l'avis du Comité économique et social européen / Having regard to the opinion of the European Economic and Social Committee.
  • A maiúscula inicial pode aplicarse a palabras (Galicia) ou a sintagmas (Tribunal Superior de Xustiza de Galicia). Neste segundo caso, pode suceder que a maiúscula se aplique a cada un dos substantivos e adxectivos, pero tamén que se aplique só á primeira palabra do sintagma (Lei de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común). En todo caso, nunca se escriben con inicial maiúscula as iniciais das palabras auxiliares (preposicións, artigos...).
  • O contexto pode determinar que unha expresión se escriba unhas veces en maiúscula e outras en minúscula. Así:
Denominacións xenéricas fronte a denominacións específicas: en cada concello, o pleno é competente para... / O Pleno do Concello de Cambados...
Singular fronte a plural: a Consellería de Facenda e mais a Consellería de Sanidade... / as consellerías de Facenda e de Sanidade...
En determinadas condicións, a expresión en forma completa ou en forma abreviada: a Dirección Xeral de Función Pública... / esta dirección xeral...
Expresións que aluden a conceptos da lingua común e que, ao mesmo tempo, poden dar nome a un organismo, ou que se refiren a conceptos diferentes: todos temos dereito á seguridade social/ estas prestacións corren por conta da Seguridade Social; o estado de benestar en que me atopo... / España aspira a consolidar o Estado de benestar...

En calquera caso, cómpre facer sempre un uso mesurado da maiúscula e coherente dentro no texto que redactemos. E pensar que, frecuentemente, non é lingüisticamente relevante, nin altera a comprensión dun texto, que determinadas expresións aparezan ás veces en maiúscula e ás veces en minúscula, dependendo do criterio do redactor: o dereito penal en España... / o Dereito penal / o Dereito Penal; os distintos estados europeos / os distintos Estados europeos; a administración non debe regular... / a Administración non debe regular...

Vemos, por tanto, que establecer regras absolutas de uso das maiúsculas é unha tarefa difícil. Intentaremos, iso si, proporcionar unha serie de recomendacións para tratar de esclarecer e unificar, no posible, o seu emprego. Para isto temos en conta a tradición existente a este respecto e a consolidación de certos usos tanto no Diario Oficial de Galicia coma noutras publicacións institucionais.

↑ Voltar ↑

Maiúscula en función demarcativa e en función distintiva

A utilización da maiúscula obedece a dúas funcións fundamentais: a demarcativa, que vén motivada pola situación da palabra no texto, dependendo dos signos de puntuación; e a distintiva, determinada pola natureza, o contexto ou o significado da palabra a que se aplica.

↑ Voltar ↑

Maiúscula en función demarcativa

O seu uso depende dos signos de puntuación.

Escribirase maiúscula inicial nos seguintes casos:

  • Ao comezo dun texto.
Contra esta resolución cabe recurso de suplicación perante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia.
  • Despois de punto e seguido e de punto e á parte.
Nas actuacións de control tributario posterior comprobaranse as declaracións tributarias presentadas e investigaranse os feitos impoñibles non declarados ou as obrigas de información non subministradas. O control esténdese á comprobación dos diferentes elementos da obriga tributaria e á súa cuantificación.
  • Despois da interrogación ou da admiración de peche, sempre que non vaian seguidos de coma ou dous puntos.
Rematei o traballo! Agora podemos facer o que queiras.
  • Logo de puntos suspensivos cando cerran un enunciado (é dicir, equivalen a un punto).
Dentro das actividades da Cidade da Cultura haberá exposicións, cine, teatro... As actividades serán todas pola tarde.
  • Despois de dous puntos, como regra xeral utilízase sempre a minúscula:
As subdireccións xerais agruparanse por ámbitos competenciais: réxime xurídico, administrativo [...] Denuncia: o acto polo cal calquera persoa [...] Subscrición: a emisión dos bonos está destinada [...]
Ferramentas persoais
Xunta de Galicia