O número

De Manual de Estilo DOG

(Diferenzas entre revisións)
(Galego)
(O contido da páxina foi eliminado)
Liña 1: Liña 1:
-
{{Modelo:Cabeceira}}
 
-
__FORCETOC__
 
-
== Galego ==
 
-
* As palabras que finalizan en vogal, tónica ou átona, ou en ditongo forman o plural engadindo -''s'':
 
-
 
-
::o custo → os custos
 
-
 
-
::o israelí → os israelís
 
-
 
-
* Os estranxeirismos acabados en vogal forman o plural engadindo -''s'' ou respectando a forma de plural de orixe:
 
-
 
-
::o spray → os sprays
 
-
 
-
::o hippy → os hippys / hippies
 
-
 
-
* As palabras que finalizan en -''r'' e -''z'' engaden -''es'':
 
-
 
-
::o calor → os calores
 
-
 
-
::a luz → as luces
 
-
 
-
* Os estranxeirismos adecúanse á regra xeral:
 
-
 
-
::o palier → os palieres
 
-
 
-
::o dólar → os dólares
 
-
 
-
:Exceptúanse as formas pouco integradas:
 
-
 
-
::o póster → os pósteres / pósters
 
-
 
-
::o gángster → os gángsteres / gángsters
 
-
 
-
* As palabras agudas que finalizan en -''s'' e -''x''<nowiki> [ks] engaden -es: </nowiki>
 
-
 
-
::o compás → os compases
 
-
 
-
:Exceptúanse as que finalizan en grupo consonántico, que fican invariables:
 
-
 
-
::o luns → os luns
 
-
 
-
::o fax → os fax
 
-
 
-
* As palabras graves e esdrúxulas acabadas en -''s'' ou -''x''<nowiki> [ks] son invariables:</nowiki>
 
-
 
-
::o lapis → os lapis
 
-
 
-
::o tórax → os tórax
 
-
 
-
* As palabras acabadas en -''n'' engaden -s:
 
-
 
-
::o dolmen → os dolmens
 
-
 
-
::o mitin → os mitins
 
-
 
-
* As palabras acabadas en -''l'':
 
-
::* As palabras monosílabas acabadas en -''l'' engaden -es:
 
-
 
-
:::o cal → os cales
 
-
 
-
:::o sal → os sales
 
-
 
-
::* As palabras agudas polisílabas substitúen o -''l'' final polo morfema -is:
 
-
 
-
:::o aval → os avais
 
-
 
-
:::o control → os controis
 
-
 
-
::* As palabras compostas en que o segundo elemento é algún dos monosílabos citados, fan o plural en -''les'':
 
-
 
-
:::o ollomol → os ollomoles
 
-
 
-
:::o cartafol → os cartafoles
 
-
 
-
::Téñase en conta que ''caracol'' e ''aerosol'' non son compostos de ''col'' e ''sol''. Os seus plurais son, por tanto, regulares:
 
-
 
-
:::o caracol → os caracois
 
-
 
-
:::o aerosol → os aerosois
 
-
 
-
::* As palabras graves que finalizan en -''l'' forman o plural engadindo o morfema -''es'':
 
-
 
-
:::o difícil → os difíciles
 
-
 
-
:::o útil → os útiles
 
-
 
-
* As palabras que finalizan noutras consoantes son as máis delas estranxeirismos ou cultismos, e forman o plural engadindo -''s'':
 
-
 
-
::o club → os clubs
 
-
 
-
::o test → os tests
 
-
 
-
::o álbum → os álbums
 
-
 
-
* As abreviaturas fan o plural engadindo -''s'' se foron creadas cortando a palabra:
 
-
 
-
::páx. → páxs. (de ''páxinas'')
 
-
 
-
:Nas formadas por unha letra, o plural exprésase duplicando esta:
 
-
 
-
::s. → ss. (de ''seguintes'')
 
-
 
-
* Nas siglas e nos símbolos non se marca o plural:
 
-
 
-
::a ONG → as ONG
 
-
 
-
::o CD → os CD
 
-
 
-
::25 km
 
-
 
-
== Castelán ==
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en vogal átona ou en -''e'' tónico forman o plural con -''s'':
 
-
 
-
::la casa → las casas
 
-
 
-
:Os plurais terminados en -''ses ''considéranse vulgares:
 
-
 
-
::el café → los *cafeses → los cafés
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en -''a'' ou en -''o'' tónicos forman o plural con -''s'':
 
-
 
-
::el sofá → los sofás
 
-
 
-
:Exceptúanse os substantivos ''faralá'' e ''albalá'' e o adverbio ''no'' en función substantiva, que forman o plural con -''es'':
 
-
 
-
::el no → los noes
 
-
 
-
:Tamén é excepción o pronome ''yo'' cando funciona como substantivo, pois admite ambos os plurais:
 
-
 
-
::el yo → los yoes / yos
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en -''i'' ou en -''u'' tónicos admiten dúas formas de plural, unha con -''es'' e outra con -''s'', aínda que é preferible a primeira:
 
-
 
-
::el bisturí → los bisturíes / bisturís
 
-
 
-
:Nos xentilicios darase preferencia aos plurais en -''es'':
 
-
 
-
::el israelí → los/las israelíes
 
-
 
-
:Certas palabras, xeralmente procedentes doutros idiomas ou as que pertencen a rexistros coloquiais ou populares, que apenas forman o plural con -''s'':
 
-
 
-
::el menú → los menús
 
-
 
-
:O plural do adverbio ''sí'', cando funciona como substantivo, é:
 
-
 
-
::el sí → los síes
 
-
 
-
:É diferente o caso da nota musical ''si'':
 
-
 
-
::el si → los sis
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en -''y'' precedida de vogal forman o plural con -''es'':
 
-
 
-
::el rey → los reyes
 
-
 
-
::* Os substantivos e adxectivos con esta mesma configuración e que se incorporaran ao uso máis recentemente fan o plural en -''s. ''O ''y'' do singular mantén en plural o seu carácter vocálico e, por tanto, debe pasar a escribirse ''i'':
 
-
 
-
:::el espray → los espráis
 
-
 
-
::* Os estranxeirismos acabados en -''y'' precedido de consoante deben adaptarse graficamente ao español substituíndo o -''y'' por -''i, ''o plural fórmase engadindo un -''s'':
 
-
 
-
:::el ferri (ingl. ''ferry'') → los ferris
 
-
 
-
::Non son admisibles, por tanto, os plurais que conservan o -''y'' do singular etimolóxico.
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en -''s'' ou en -''x ''monosílabos ou polisílabos agudos, forman o plural engadindo -''es'':
 
-
 
-
::el fax → los faxes
 
-
 
-
::el francés → los/las franceses/as
 
-
 
-
:O resto dos casos fican invariables:
 
-
 
-
::la crisis → las crisis
 
-
 
-
:Excepcións:
 
-
 
-
::* el dux → los dux
 
-
::* Os polisílabos agudos cando son palabras compostas cuxo segundo elemento xa é un plural:
 
-
 
-
:::el ciempiés → los ciempiés
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en -''l'', -''r'', -''n'', -''d'', -''z'', -''j'' se non van precedidos doutra consoante, forman o plural con -''es'':
 
-
 
-
::el color → los colores
 
-
 
-
::el reloj → los relojes
 
-
 
-
:Os estranxeirismos que acaben nesas consoantes deben seguir a mesma regra:
 
-
 
-
::el píxel → los píxeles
 
-
 
-
::el interfaz → los interfaces
 
-
 
-
:Exceptúanse as palabras esdrúxulas, que fican invariables en plural:
 
-
 
-
::el cáterin → los cáterin
 
-
 
-
:O plural de ''hipérbaton'' é, de forma excepcional, ''hipérbatos''.
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en consoantes distintas de -''l'', -''r'', -''n'', -''d'', -''z'', -''j'', -''s'', -''x'', -''ch'' fan o plural en -''s'':
 
-
 
-
::el chip → los chips
 
-
 
-
::el cómic → los cómics
 
-
 
-
:Exceptúase desta regra a palabra ''club'', que admite dous plurais:
 
-
 
-
::el club → los clubs / clubes
 
-
 
-
:Tamén son excepcións o arabismo ''imam'' e o latinismo ''álbum'':
 
-
 
-
::el imam → los imames
 
-
 
-
::el álbum → los álbumes
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos acabados en -''ch ''poden ficar invariables en plural ou facelo en -''es'':
 
-
 
-
::el crómlech → los crómlech
 
-
 
-
::el sándwich → los sándwiches
 
-
 
-
* Os substantivos e adxectivos que acaban en grupo consonántico forman o plural con -''s'' (agás aqueles que xa acaban en -''s'', que seguen a regra xeral):
 
-
 
-
::el iceberg → los icebergs
 
-
 
-
:Son excepción as palabras: ''compost'', ''karst'', ''test'', ''trust'' e ''kibutz'', que fican invariables en plural e ''lord'' e ''milord'', cuxos plurais son ''lores'' e ''milores'', respectivamente.
 
-
 
-
* Os latinismos fan o plural en -''s'', en -''es'' ou fican invariables dependendo das súas características formais:
 
-
 
-
::el ratio → los ratios
 
-
 
-
::el plus → los pluses
 
-
 
-
::el déficit → los déficits
 
-
 
-
::el ítem → los ítems
 
-
 
-
:Apenas se afastan desta tendencia os latinismos acabados en -''r'' procedentes de formas verbais, como ''cónfer'', ''confíteor'', ''exequátur'' e ''imprimátur'', cuxo plural fica invariable. Outra excepción é a palabra ''álbum'' (→ ''álbumes''). En xeral, aconséllase usar con preferencia, cando existan, as variantes hispanizadas dos latinismos e, consecuentemente, tamén o seu plural:
 
-
 
-
::el currículum → el currículo → los currículos
 
-
 
-
:Non deben utilizarse en español os plurais latinos en -a:
 
-
 
-
::el corpus → los *córpora → los corpus
 
-
 
-
:As locucións latinas, a diferenza dos latinismos simples, fican sempre invariables en plural:
 
-
 
-
::el status quo → los statu quo
 
-
 
-
::el currículum vítae → los currículum vítae
 
-
 
-
* As abreviaturas fan o plural engadindo -s se foron creadas cortando a palabra:
 
-
 
-
::pág. → págs. (de ''páginas'')
 
-
 
-
:Nas formadas por unha letra o plural exprésase duplicando esta:
 
-
 
-
::s. → ss. (de ''siguientes'')
 
-
 
-
::EE. UU. (de ''Estados Unidos'')
 
-
 
-
* Nas siglas e nos símbolos non se marca o plural:
 
-
 
-
::la ONG → las ONG
 
-
 
-
::el CD → los CD
 
-
 
-
::25 km
 
-
 
-
* Outros casos:
 
-
::* A vogal tónica é a mesma no singular e no plural, agás nas palabras ''espécimen'', ''régimen'' e ''carácter'', en que o acento muda de lugar no plural:
 
-
 
-
:::el espécimen → los especímenes
 
-
 
-
:::el régimen → los regímenes
 
-
 
-
:::el carácter → los caracteres
 

Revisión como estaba o 6 de xuño de 2012 ás 09:39

Ferramentas persoais